Treće književno veče, drugo posvećeno putopisnim zapisima na ovogodišnjem „Barskom ljetopisu“, održano je sinoć ispred Dvorca kralja Nikole. Dejan Vuković, nekadašnji diplomata u Ambasadi Crne Gore u Londonu, promovisao je zbirku putopisa „Londonski zapisi“. Moderator književne večeri bila je Vesna Šoškić.

Foto: Studio Petović

„Londonski zapisi“ nastali su u periodu od 2008. do 2011. godine, upravo dok je Vuković bio na svojoj diplomatskoj misiji. Dvanaest putopisnih tekstova iznjedreni su u želji da se bolje sagledaju istorijski odnosi između Crne Gore i Engleske, da se spozna kultura, običaji i tradicija dva vjekovno prijateljska naroda.

Dok sam bio diplomata u Londonu želja mi je bila da otkrijem slabo vidljive državničke, političke i kulturne veze između dvije države. Kroz tih dvanaest tekstova prožimaju se zapisi i o slavnim ličnostima crnogorske i britanske istorije, kao i o našim Crnogorcima koji su ostavili dubok trag u povezivanju dva naroda, a koji su živjeli u Londonu i Britaniji. Neki i danas tamo borave, istakao je autor.

U tom dokumentarističko-književnom poduhvatu, Vuković se vodio brojnim primjerima iz diplomatske istorije naše zemlje, pa je diplomatiju i sam odabrao za profesionalni put.

Uzori za sve crnogorske diplomate mogu se naći još za vrijeme kraljevine i knjaževine Crne Gore, počev od osnivača crnogorske diplomatije, vojvode Gavra Vukovića koji je ostavio neprocjenjivu memoarsku građu. Takođe diplomata iz toga vremena, Anto Gvozdenović, bio je putopisac. Mitar Bakić je ostavio zanimljive studije. Tu su i diplomate iz Titove Jugoslavije koji su bili znameniti Crnogorci, poput Miljana Komatine, Peka Dapčevića, Veljka Mićunovića čiji su sjajni memoari „Moskovske godine“. Oni su dakle, uzori, a moja malenkost je samo pokušala da ostavi još jedan trag, kamenčić u tom mozaiku, dodao je Vuković.

U njegovim tekstovima, mada je svaki ponaosob priča o Londonu, suptilno su integrisane zapravo priče o Crnoj Gori. Autoru su to omogućile duboke i viševjekovne veze i brojne tačke presjeka u istoriji ove dvije zemlje.

Velika Britanija krajem 19. vijeka kad se počela interesovati za geo-politički kontekst u kom se nalazila tada knjaževina i kraljevina Crna Gora je nedodirljiva, prva industrijska sila na svijetu. Najbolje su je opisali teoretičari kroz sintagmu „sjajna usamljenost“. Dakle, sa jedne strane imate hiljadugodišnju drevnu monarhiju, a sa druge strane ponosnu kraljevinu i knjaževinu. Njihovi malo jači dodiri nastaju u vezi sa čuvenim ulcinjskim pitanjem 1880. godine. Od tada, preko kasnije posjete knjaza Crne Gore Nikole Velikoj Britaniji i kraljici Viktoriji do mnogih znamenitih ličnosti kao što je lord Alfred Tenison koji je napisao izvanrednu pjesmu Crna Gora; lorda Bajrona koji je prije nekih 200 godina takođe pisao stihove o Crnoj Gori koje i dan danas često citira britanska štampa do prijatelja iz Drugog svjetskog rata – ove dvije zemlje duboko su povezane, kazao je.

Vuković već nekoliko godina objavljuje tekstove o crnogorskoj istoriji i diplomatiji u „Pobjedi“, časopisu „Komuna“ i časopisu Ministarstva vanjskih poslova „Diplomarius“. Kako dio tekstova još nije objavljen, autor planira da u nekoliko narednih mjeseci objavi još jednu knjigu.

„Persona“ Ingmara Bergmana pred barskom publikom u utorak, 15. septembra

Pozorišni program ovogodišnjeg izdanja „Barskog ljetopisa“ nastavlja se u utorak, 15. septembra kada će na sceni u Starom Baru, od 21h, biti odigrana duodrama „Persona“ Ingmara Bergmana, u režiji Stevana Bodrože, za koju je po kultnom švedskom filmu, adaptaciju uradila Dragana Tripković. U komadu igraju Nada Vukčević i Vanja Jovićević. „Persona“ je rađena u produkciji Alternativne teatarske aktivne kompanije (ATAK), Centra za kulturu „Vojislav Bulatović – Strunjo“ iz Bijelog Polja, KIC-a „Budo Tomović“ iz Podgorice i Grupe za istraživanje i razvoj kulturne politike.

Karte za predstavu, čija cijena iznosi 5 eura, su u prodaji i mogu se rezervisati putem broja telefona 068/278-760.

Prema riječima reditelja, Bergmanova Persona je lirska vivisekcija čovjekove nemoći da nešto osjeti… bilo sreću… bilo tugu… bilo povezanost s drugim bićem.

„Centralna misterija, voljno ćutanje glavnog lika, Elizabet Fogler, ostaje samo po sebi nedokučena tajna… magično, zastrašujuće, nesaznatljivo kao uglačana lica kamenih idola. Drama počinje tamo gdje istražujemo šta ta tišina, ta odlučnost da se ne komunicira, budi u nama „običnim ljudima“, u jednoj sestri Almi koja je naivno pogledala u okamenjene dubine idolovih očiju. Užas praznine i tuge koji nam se vraća iz vanvremenskog ogledala besmisla, iz odluke da se u životu više ne učestvuje, poražavajući je, lomi… kao što slomljena biva i sestra Alma… zdrobljena pod žrvnjem pitanja da li je ikada išta što je osjećala ili doživjela imalo smisla. Budi li se u njoj neka prkosna, životinjska volja za opstankom? I to ostaje otvoreno ali i prisutno, kao nesigurna, treperava nada. Na ovako kompleksne motive u teatru se može odgovoriti samo scenskom poemom, samo lirsko-dramskom zagonetkom. Srećan sam što je ATAK jedno od rijetkih utočišta gdje su takav skok u nepoznato, ali i takva bol postavljanja najtežih pitanja, mogući“, ističe Bodroža.