Ministar finansija Milojko Spajić je u pismu ranije upućenom kineskoj Eksim banci, a u koji je Pobjeda imala uvid, tražio produženje perioda raspoloživosti kreditnih sredstava, grejs perioda i roka otplate za tri godine. Pismo je napisano nakon što je potpredsjednik Vlade Dritan Abazović u Evropskom parlamentu tražio pomoć kako bi Crnu Goru oslobodio dominacije Kine i Rusije.

Foto: gov.me/S.Matić

Iz Rusije su, za sada, odgovorili stopiranjem svih turističkih letova prema Crnoj Gori, a kineska banka je, za početak, pristala na prvi zahtjev i prolongirala rok za povlačenje kreditnih sredstava za završetak prve dionice auto-puta, koji je isticao 14. aprila.

Spajić je tada kazao da nam je taj potez uštedio 128 miliona eura.

Iz tona pisma je teško odrediti da li Spajić ne zna kako se pišu poslovna pisma, ili mu je pretežak ovaj zadatak nakon Abazovićevog nastupa u Evropskom parlamentu.

Kako bilo, ali osim „Poštovani”, tri zahtjeva, u „iščekivanju Vašeg što skorijeg odgovora” i „sa izrazima poštovanja” u podužem pismu nema više nijedne Spajićeve riječi.

Komplet pismo su citati iz kreditnog ugovora Vlade i Eksim banke, objavljeni u Službenom listu br. 54/14, koje je Spajić smatrao pogodnim za izražavanje svoje potrebe da mu se olakšice produže za još tri godine. Čak i kad pokušava da prepadne državnu kinesku banku mogućnošću da državna kineska CRBC završi na arbitraži u Cirihu, Spajić koristi ugovorne klauzule za kredit od 944 miliona dolara, koji se povlači u periodu od šest godina.

Navodi se da su preferencijalni kreditni uslovi koje je kineski premijer najavio za zemlje Centralne i Jugoistočne Evrope bili jedan od ključnih faktora zbog kojih je Vlada ponudu kineskih kompanija CCCC i CRBC na sjednici od 4. jula 2013. godine za izgradnju prioritetne dionice ocijenila kao prvorangiranu.

Podsjeća se kad je Eksim banci proslijeđen kreditni ugovor, kao i da je ugovor sa izvođačem radova potpisan (26. februar 2014. godine), a kojim je kao rok realizacije bio definisan period od 48 mjeseci (11. maj 2019. godine), koji je već jednom produžen za 508 dana, tj. do 30. septembra 2020. godine i u kome takođe projekat nije završen (niti je po ovom osnovu do sada produžavan period raspoloživosti i grejs period).

“I sada su u toku relevantne procedure po ugovoru sa izvođačem radova, kojima treba da se utvrdi dodatno opravdani rok realizacije projekta i samim tim i osnovanost da investitor ostvari pravo na naplatu penala za period za koji se dokaže da je neopravdano kašnjenje izvođača radova, pri čemu investitor u skladu sa podklauzulom 8.7 ugovora sa izvođačem radova ima pravo da naplati najviše pet odsto od prihvaćenog iznosa ugovora (809,5 miliona eura), odnosno prema odredbama podklauzula 8.7 i 14.15(b) ugovora sa izvođačem radova za prvih 90 dana kašnjenja obračunava se naknada štete za kašnjenje radova u iznosu od 0,01 odsto dnevno prihvaćenog iznosa ugovora, a nakon perioda od 90 dana u iznosu 0,02 odsto dnevno od prihvaćenog iznosa ugovora”, kaže se u pismu.

Navodi se da je izvođač radova CRBC zahtijevao dodatni rok za završetak prioritetne dionice i dodatna plaćanja zbog posljedica pandemije. Pri čemu ne postoji argumentacija da mu se odobri ukupno zahtijevani period produženja(niti dodatna plaćanja) i u toku su relevantne ugovorne procedure.

Dodaje se da je shodno vrednovanju nadzornog organa (inženjera) potraživanja broj 143, u skladu sa procedurom po podklauzuli 20.1 ugovora, izvođaču radova odobren produžetak roka za završetak od 47 dana, odnosno do i(3. novembra 2020. godine u odnosu na 30. septembar 2020. godine do kada je CRBC bio obavezan da završi projekat.

“Dalje će biti sprovedena procedura shodno podklauzuli 3.5 ugovora koju sprovodi inženjer, a koja se može završiti sporazumom strana ili determinacijom inženjera (ukoliko strane ne postignu sporazum). Kako je izvođač radova u ovom slučaju potraživao 11 mjeseci produžetka roka za završetak, nezadovoljna strana ima pravo da nakon determinacije inženjera po podklauzuli 3/5 ugovora, pokrene spor pred Komisijom za rješavanje sporova, odnosno da se u slučaju nazadovoljsrva odlukom Komisije dalje odluči i za pokretanje arbitražnog spora pred Arbitražnim sudom Trgovinske komore u Cirihu. Ovo može biti neizvjesno dugo vrijeme, koje će svakako prekoračiti 14. april 2021. godine”, kaže se u pismu i dodaje da, imajući u vidu stepen gotovosti radova i trenutnu dinamiku radova na terenu nije realno očekivati da projekat bude završen prije novembra 2021. godine.

“Ako bi izvođač radova uložio napore kao što je obećavao u brojnim prilikama i na najvišem nivou, rok realizacije bi mogao biti kraći od očekivanog”, kazao je Spajić.