U prisustvu predsjednika Crne Gore Jakova Milatovića, na Pravnom fakultetu Univerziteta Crne Gore održana je svečanost povodom obilježavanja 120 godina od donošenja Ustava za Knjaževinu Crnu Goru iz 1905. godine, jednog od najznačajnijih državnih i pravnih akata u razvoju crnogorske ustavnosti i pravno-istorijskog identiteta, saop[teno je sa UCG.

Foto: UCG

Kako su kazali, svečanost je organizovana u saradnji sa Udruženjem pravnika Crne Gore i Državnim arhivom Crne Gore, uz nastojanje da se kroz izložbeni i stručni program iznova osvijetli značaj ovog temeljnog ustavnog dokumenta.

“Program svečanosti sastojao se iz otvaranja tematske izložbe „Ustavi Crne Gore“ i održavanja okruglog stola „Ustav za Knjaževinu Crnu Goru iz 1905. – temelj crnogorske pisane ustavnosti“, na kojem su učesnici razmatrali istorijske, pravnoteorijske i političke dimenzije Ustava iz 1905. godine, kao i njegovo nasljeđe u savremenoj crnogorskoj ustavnosti”, navodi se u saopštenju.

Svečanost su, dodaju, otvorili predsjednik Crne Gore Jakov Milatović, dekan Pravnog fakulteta prof. dr Vladimir Savković i direktor Državnog arhiva Crne Gore Danilo Mrvaljević, koji su ukazali na istorijski značaj Ustava iz 1905. godine i potrebu njegovog daljeg proučavanja.

Savković je ukazao na značaj Ustava iz 1905. godine kao ključnog iskoraka Crne Gore ka modernoj ustavnoj državi, ističući da je donošenjem tog akta Crna Gora ušla u krug evropskih država sa uređenim ustavnim poretkom, bez odricanja od sopstvenog identiteta i tradicije.

“Ustav iz 1905. godine predstavljao je veliki civilizacijski iskorak, kojim je Crna Gora pokazala da razumije duh svog vremena, ali i da zna sačuvati sopstvene vrijednosti i državnu tradiciju“, naglasio je Savković.

Milatović je poručio da osvrti na crnogorsku ustavnu prošlost prirodno upućuju na izazove savremenog trenutka, naglasivši da evropski put Crne Gore mora biti zasnovan na snažnoj ustavnosti i funkcionalnim institucijama.

“Danas, kada je Crna Gora na pragu članstva u Evropskoj uniji, vladavina prava, stabilne institucije i pravna sigurnost nijesu samo međunarodne obaveze – one su temelji našeg ustavnog identiteta. Vlast nije neograničena, njen okvir je Ustav, a njena jedina legitimna funkcija je da služi građanima“, istakao je on.

Kako je kazao, najvažnije je da u što kraćem roku izaberemo nedostajuće sudije Ustavnog suda i obezbijedimo punu funkcionalnost te institucije.

Mrvaljević se osvrnuo na značaj originalnih ustavnih dokumenata predstavljenih na izložbi “Ustavi Crne Gore“.

“Pred nama su svi crnogorski ustavi – svjedoci naše istorije i borbe crnogorskog naroda za slobodu, pravo, čast i dostojanstvo Crne Gore. Svaki od njih nosi duh svog vremena, ali i istu nit: vjekovni impuls samoodržanja i postojanu misao državne samobitnosti“, kazao je Mrvaljević.

Na izložbi su predstavljeni originali ustava koji se čuvaju u Državnom arhivu Crne Gore, kao i dokumenti ustupljeni od Nacionalne biblioteke „Đurđe Crnojević“ i Skupštine Crne Gore. Posebno mjesto zauzima original Ustava iz 1905. godine, štampan u Knjaževskoj državnoj štampariji na Cetinju.

Uz svaki ustav dat je kratak opis sa osnovnim informacijama o njegovom donošenju, specifičnostima i najvažnijim promjenama koje je donio u odnosu na prethodni period, dok će opširniji tekstovi biti predstavljeni u planiranom katalogu izložbe.

“Tokom okruglog stola ukazano je na to da Ustav za Knjaževinu Crnu Goru iz 1905. godine predstavlja ključnu prekretnicu u razvoju modernih crnogorskih institucija i pravnog poretka, te da njegovo cjelovito razumijevanje doprinosi boljem sagledavanju istorijskog razvoja pravnog sistema i institucionalnog okvira u Crnoj Gori. Učesnici su posebno istakli da obilježavanje ovakvih jubileja doprinosi unapređenju ustavnopravne kulture i jačanju svijesti o istorijskim temeljima pravnog sistema”, zaključili su.