Vazduh u Pljevljima, Bijelom Polju i Podgorici u januaru je, u nekim trenucima, bio zagađeniji nego u najvećim svjetskim metropolama.

Foto: arhiva, Kolektiv.me

Da građani imaju pravo na zdravu životnu sredinu, smatra Elzana Hrković iz Pljevalja, koja je prva tužila državu zbog višedecenijskog zagađenja u toj opštini.

Da će građani Crne Gore moći da dišu više čistijeg vazduha u evropskim metropolama, nego u našoj ekološkoj državi, zvuči apsurdno.

A na put za Strazbur spremna je Elzana Hrković iz Pljevalja, ukoliko domaći sudovi ne presude u njenu korist. Elzana je tužila državu zbog povrede Ustavom zagarantovanog prava na zdravu životnu sredinu

Advokat Danilo Vujanović kaže da je Hrković tražila da se nadoknadi šteta koja je učinjena.

"I da joj se nadoknadi šteta u određenim intervalima sve dok država ne dovede kvalitet vazduha ispod limita koji su propisani pravom", naveo je on. 

Brojni građani su izrazili interesovanje da se pridruže u njenom postupku i motivisani su da se bore za svoje pravo na zdravu životnu sredinu.

Tu tužbu u Agenciji za zaštitu životne sredine tumače kao vid borbe građanke da ostvari svoja prava.

Ipak, priznaju da država nije dovoljno uradila kako bi poboljšala kvalitet vazduha i tvrde da su pojedine mjere dale rezultate.

Ono što zabrinjava jeste da je tokom decembra, u sjevernim i centralnim opštinama, vazduh bio prekomjerno zagađen više od 20 dana.

Prema podacima sa sajta IQAIR u nekim trenucima proteklih dana vazduh u Podgorici, Pljevljima ili Bijelom Polju bio je zagađeniji nego u Pekingu, Mumbaju ili Berlinu.

To su porazne činejnice, povodom kojih država nije ništa preduzela, kažu ekolozi.

Azra Vuković, NVO „Green home"pojašnjava da 16 termoelektrana u zemljama Balkana prozivodi više sumpor dioskisa nego 250 termoelektrana u EU:

"U našoj zemlji niko ne sprovodi mjere koje su svijetu poznate. Imamo pripremljenu strategiju, ali ona nije usvojena", kazala je ona. 

Od štetnog uticaja zagađenog vazdha niko nije pošteđen, a Borko Bajić iz Instituta za javno zdravlje upozorava da su najviši efekti kod djece, trudnica, starijih ljudi i hroničnih bolesnika.

"Kad pogledamo od čega se najviše umire našoj zemlji vidjećemo da su to moždani i srčani udari, zatim problemi vezani sa ishranom, a na četvrtom i peto mjestu je zagađenje vazduha", kazao je Bajić. 

Na kratkoročnoj osnovi, objašnjava Bajić, zagađeni vazduh uzrokuje zapaljenja pluća, astmu i hronične bolesti.

"Pravi štetni uticaj dobijaju se kumulativnim udisanjem zagađenog vazduha gdje može doći do velikog spektra oboljenja", zaključio je Bajić.

Zato, dok država ne riješi višegodišnji problem, građanima ostaje preporuka da, kada već moraju, aktivnosti prilagođavaju kvalitetu vazduha.