Vlada zadužila opštine da u roku od tri mjeseca izgrade objekte za smještaj napuštene stoke ili ih predaju farmerima i privredi.

Foto: Ilustracjia/ Pixabay

Crnogorske opštine će imati tri mjeseca da izgrade sklonište za napuštene i lutajuće životinje, ili da potpišu ugovore o njihovom čuvanju sa drugim opštinama, firmama ili građanima - jer će u suprotnom plaćati kazne. Opštine će hvatati životinje i o tome obavještavati državu, dok će vlasnici morati da ih preuzmu iz prihvatilišta i plate kaznu, trošak njihovog hvatanja i smještaja.

To se navodi u informaciji o neophodnosti rješavanja problema lutajućih goveda u više crnogorskih opština.

Lutajuća goveda su, kako piše, problem u Podgorici, Cetinju, Budvi, Herceg Novom, Ulcinju, Bijelom Polju i Beranama, dok je situacija alarmantna u Tivtu, jer se radi o životinjama bez vlasnika. Ističe se da neke od životinja imaju vlasnike dok su neke prepuštene same sebi, ali da svakako predstavljaju opasnost po zdravlje ljudi, bezbjednost saobraćaja, uništavaju infrastrukturu i nanose štetu imovini građana.

Navodi se da su Ministarstvo poljoprivrede i Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove više puta opominjali i slali dopise opštinama da izgrade skloništa za životinje, ali da u Crnoj Gori trenutno samo Ulcinj posjeduje ovakav prostor.

“Zadužuju se lokalne samouprave da u roku od 90 dana izgrade sklonište za napuštene proizvodne životinje ili sklope ugovor o pružanju usluga za prihvat i čuvanje ovih životinja sa drugom lokalnom samoupravom, pravnim ili fizičkim licem, koji će se prema istima odnositi sa pažnjom dobrog domaćina; zaključe ugovor za organizaciju hvatanja i transporta životinja ili isti sprovede u okviru svojih službi; propiše visinu naknade za preuzimanje životinje od strane vlasnika i izrekne sankcije istom u skladu sa lokalnim propisima”, piše u ovoj informaciji i ističe da se te obaveze nameću po osnovu Zakona o veterinarstvu, stočarstvu, zaštiti dobrobiti životinja i lokalnim odlukama o komunalnom redu.

Krave će hvatati i policija

Opštine će u slučaju da životinja nema vlasnika ili se ne on pojavi, imati sedam dana nakon utvrđivanja njenog zdravstvenog stanja, da odluče hoće li je prodati ili ustupiti. Na njima je i obaveza da uklone životinjske leševe, ako uginu ili u slučaju eutanazije po odluci veterinarskog inspektora.

Planirano je da vlasnici životinja dobiju obavještenje nakon kojeg imaju rok od tri dana da preuzmu životinju, ali će morati da plate troškove hvatanja, transporta i smještaja.

“Zadužuju se Uprava policije i Komunalna policija da pružaju asistenciju pri hvatanju životinja koje ugrožavaju javni red i bezbjednost saobraćaja; sarađuju sa veterinarskom inspekcijom i skloništima. Zadužuje se Uprava za državnu imovinu da sprovede postupke prenosa ili davanja na korišćenje zemljišta i objekata u skladu sa Zakonom o imovinsko-pravnim odnosima i prioritetno i bez odlaganja rješava imovinsko-pravne odnose vezane za lokacije skloništa”, ističe se u dokumentu.

Životinje koje su prethodnih godina hvatane u Tivtu i Budvi su, kako se navodi, smještane na farmi Uprave za izvršenje krivičnih sankcija (UIKS), odakle su prosljeđivane klanicama ili na korišćenje UIKS-u. Dodaje se da Opština Budva nije plaćala obaveze pa je došlo do nagomilavanja njihovog duga prema UIKS-u, pa na ovom mjestu zbog nepostupanja Opštine - više nema mjesta za smještaj novih životinja.

Budva je po informaciji 2023. godine kupila specijalno vozilo za transport ovih životinja, koje bi se u određenim uslovima i uz novčanu nadoknadu moglo ustupati jedinicama Opštine, ali se predlaže obavezivanje više institucija kako bi se problem trajno riješio. Ističe se da je Opština Tivat sve obaveze prema UIKS-u isplatila, ali da se problem u tom gradu nastavlja zbog razmnožavanja životinja u prirodi.

Bez skloništa stižu kazne

Planirano je da Ministarstvo poljoprivrede, Uprava za bezbjednost hrane i Veterinarska inspekcija sprovode nadzor nad opštinama, odnosno nad obezbjeđivanjem skloništa za napuštene i izgubljene životinje i da kažnjavaju - ako do toga ne dođe. Nakon što opštine naprave prihvatiliše, ove tri institucije će imati sedam dana da odrede komisiju koja će izaći na teren i provjeriti uslove za smještaj životinja i tražiti otklanjanje nepravilnosti, ako ih bude.

Veterinarski inspektor će nakon hvatanja životinja, izaći na teren i utvrditi da li je tokom tog procesa i transporta bilo kršenja Zakona o zaštiti dobrobiti životinja, a izdavaće i nalog veterinarskim ambulantama da pregledaju životinju i uzorke proslijede Specijalističkoj veterinarskoj laboratoriji radi provjere njihovog zdravlja.

“Zadužuju se da u slučaju, da vlasničke životinje koje posjeduju identifikacionu ušnu markicu, pruže informacije o vlasniku lokalnoj samoupravi, kao i da o istom obavijeste nadležne službe Ministarstva; da veterinarski inspektor protiv neodgovornog vlasnika sprovede upravne mjere i radnje; da izvještava Vladu Crne Gore o sprovođenju mjera; da po potrebi angažuje stručnjake iz regiona; da Direktorat za šumarstvo i lovstvo Ministarstva i Uprava ustupe na korišćenje lokalnim samoupravama raspoloživu opremu koja je u njihovom posjedu kako bi se olakšalo hvatanje životinja (oprema za omamljivanje i sl...)”, piše u dokumentu.

Inspektori za veterinu će morati da obilaze ova skloništa radi kontrole statusa životinja.

Problem se nastavlja uprkos akcijama

Problem lutajuće stoke u Crnoj Gori je dugogodišnji i javlja se na primorju, centralnom dijelu i jugu, a mještanima najčešće smetaju goveda koja izlaze na magistralu i ugrožavaju saobraćaj, upadaju u dvorišta i na imanja mještana i nanose štetu.

Opština Tivat je po ranijem pisanju “Vijesti”, prije skoro tri godine sprovela nekoliko akcija hvatanja poludivljih goveda koja lutaju obroncima Vrmca, područjem Gradiošnice i nekadašnjeg poljoprivrednog dobra “Montepranzo” u Mrčevcu.

U tim akcijama uhvaćeno je gotovo 40 grla krupne stoke na području Mrčevca i Gradiošnice. Opština je prije skoro dvije godine tada uhvaćena goveda za koja se niko od građana nije javio da su njihovo vlasništvo, odvela u veterinarski karantin na farmu UIKS-a u Spužu, a na kraju su im ih ustupili - jer je njihov boravak gradsku kasu Tivta dnevno koštao 116 eura.

Slične akcije posljednjih godina zabilježene su i u Budvi i Ulcinju, a u njima su uhvaćene desetine goveda.