Krcko Oraščić postao je jedan od najprepoznatljivijih simbola božićnih praznika širom svijeta. Gotovo da nema izloga u kojem se ne nađe barem jedna njegova figura.

Foto: Ilustracija/Pixabay.com

Ipak, da li ste se ikada zapitali kakve veze ima Krcko Oraščić sa Božićem?

Vjerovalo se da štiti od zlih sila

Oraščić je zapravo alat za drobljenje orašastih plodova i ima istoriju dugu nekoliko stotina godina. Polako je postao dio mnogih domaćinstava. Vjerovalo se da oraščići donose sreću porodicama i štite njihov dom. Predstavljali su snagu i moć i štitili porodicu od zlih sila, prenosi Index.

Korišćene su tokom svečanijih ručkova i večera, kao i za desert. Naime, u 13. vijeku za desert su se grickali lješnici i orasi, a za njihovo krckanje bila je potrebna sprava poput oraščića. Lješnici i orasi sakupljali su se tokom jeseni i tradicionalno su se jeli tokom zimskih meseci, pa je upravo zbog toga oraščić počeo da se vezuje za praznike.

Međutim, originalni oraščići imali su samo utilitarnu funkciju i bili su napravljeni od metala. Kasnije su počeli da se prave od drveta, u vidu ptica i drugih životinja, a tek u 17. veku su poprimili oblik vojnika kakav danas poznajemo.

Posle Drugog svjetskog rata proizvodnja je porasla

Najveću ulogu odigrao je Kristijan Štajnbah, koji je započeo tradiciju ručno rađenih drvenih oraščića u vidu vojnika, odnosno gardista, koje odlikuju visoki šeširi, strogi izrazi lica i šarene uniforme, a danas je njegovo ime prepoznato u celom svetu. Tradiciju je nastavila njegova ćerka Karla, a porodična firma koja ih pravi postoji i danas.

Uzgajivači orašastih plodova počeli su da se šire širom Evrope, pa je rasla i potreba za proizvodnjom, a posle Drugog svjetskog rata uzgajivači orašastih plodova masovno su se širili i u Sjedinjene Američke Države. Naime, američki vojnici koji su bili stacionirani u Nemačkoj ponijeli su sa sobom figure Oraščića kao suvenire kada su se vratili u SAD. U njemačkoj kulturi, njegova uloga „zaštitnika doma“ oduvjek je bila povezana sa idejom sigurnosti i prosperiteta.

Danas u državi Vašington postoji i bavarsko selo Livenvort, gde se nalazi muzej oraščića. Tu su porcelanski, srebrni i drveni oraščići Klausa Mertensa, Olafa Kolbea, Kristijana Ulbrihta, Petersena i Štajnbaha. Njihovi primjerci su postali veoma cjenjeni među kolekcionarima i postižu visoke cijene.

Balet Petra Iljiča Čajkovskog u početku je bio neuspješani

Ono što je posebno pogodovalo popularizaciji Krcka Oraščića svakako je istoimeni balet Petra Iljiča Čajkovskog po bajci Krcko Oraščić. Zanimljivo je da u vrijeme svog nastanka balet nije postigao gotovo nikakav uspjeh. Posle prvog svjetskog nastupa 18. decembra 1892. godine u Sankt Peterburgu, kritičari nisu bili impresionirani i činilo se da balet nema svijetlu budućnost.

Tek nakon produkcije rusko-američkog koreografa Džordža Balančina za Njujorški balet 1954. godine, Oraščić je počeo da dobija na popularnosti. Podsjetimo, sama radnja baleta smještena je u božićno vrijeme. Na Badnje veče djevojčica Klara ispod jelke pronalazi neobičan poklon, drvenog Krcka Oraščića sa kojim će da lomi orahe, i uz to doživljava divne avanture u svijetu mašte.

Muzika Petra Iljiča Čajkovskog smatra se jednom od najljepših kompozicija ikada komponovanih za balet. Scene poput Plesa vile šećera i Valcera cvijeća postale su legendarne. Svake godine milioni gledalaca širom svijeta svjedoče o magiji ovog baleta, koji je nezaobilazan dio prazničnih dešavanja širom svijeta.

Oraščići su danas postali neizostavni dio božićnih ukrasa u svijetu a dolaze u svim veličinama, bojama i modelima, a za mnoge su simbol tradicije, nostalgije i prazničnog duha.