Iz Vrhovnog suda Crne Gore saopšteno je da je usvojen zahtjev za zaštitu zakonitosti Vrhovnog državnog tužilaštva Crne Gore i utvrđeno da je pravosnažnim presudama Osnovnog suda u Bijelom Polju i Višeg suda u Bijelom Polju H. B. prekršio zakon u predmetu nelegalne gradnje.

Foto: Ilustracija/ Pixabay

“Predmet se odnosio na dva krivična djela građenja objekta u Žabljaku tokom 2023. godine, bez prijave i propisane dokumentacije. Nižestepeni sudovi su okrivljenog oslobodili od optužbe, smatrajući da je stupanjem na snagu novog Zakona o izgradnji objekata 2025. godine takva gradnja prestala da bude zabranjena, odnosno da novi zakon predstavlja blaži propis za okrivljenog.

Odlučujući po zahtjevu za zaštitu zakonitosti, Vrhovni sud Crne Gore je zauzeo jasan pravni stav da takvo tumačenje nije pravilno. U presudi je naglašeno da krivično djelo iz člana 326a Krivičnog zakonika ima blanketnu (upućujuću) dispoziciju, odnosno da, dok god važeći zakon propisuje da se ne smije graditi bez dozvole ili prijave, gradnja bez toga ostaje nelegalna, bez obzira na to da li je ranije postojao drugačiji član ili drugačiji naziv dokumenta”, navode iz Vrhovnog suda.

U tom kontekstu, Vrhovni sud je, kako ističu, izričito naveo da „Stupanje na snagu novog Zakona o izgradnji objekata ne znači prestanak zabrane nelegalne gradnje, već izmjenu uslova pod kojima se gradnja može zakonito vršiti.“

Sud je ukazao, dodaju, da novi Zakon o izgradnji objekata propisuje strožije uslove za zakonitu gradnju, jer pored prijave početka građenja, zahtijeva i prethodno pribavljanje građevinske dozvole, zbog čega se ne može smatrati blažim propisom u smislu pravila o vremenskom važenju krivičnog zakonodavstva.

“Posebno je istaknuto da su nižestepeni sudovi propustili da cijene činjenicu da je okrivljeni H. B. nastavio izvođenje građevinskih radova i nakon donošenja rješenja nadležnog organa o zabrani građenja, iako takvo postupanje predstavlja nastavak izvršenja krivičnog djela.

Vrhovni sud Crne Gore je zaključio da u konkretnom slučaju promjenom zakona nije došlo do dekriminalizacije ponašanja, odnosno da nije prestala zabrana takvog ponašanja, niti je gradnja bez dozvole ili prijave postala dozvoljena, već da su pooštreni uslovi zakonite gradnje, te da su nižestepeni sudovi pogrešno primijenili krivični zakon i pravila o blažem propisu, smatrajući da promjena zakona znači da takva gradnja više nije krivično djelo”, navodi se u saopštenju.

Imajući u vidu da je, kako kažu, zahtjev za zaštitu zakonitosti podignut na štetu okrivljenog, Vrhovni sud je, saglasno zakonu, samo utvrdio da je došlo do povrede zakona, ne dirajući u pravosnažnu sudsku odluku.

Ova presuda Vrhovnog suda, zaključuju, ima poseban značaj kao smjernica nižestepenim sudovima za zakonito i ujednačeno postupanje u predmetima iste ili slične pravne i činjenične prirode.